Goede nachtrust is belangrijk voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid. Wanneer je slaapt, komen je lichaam en geest tot rust van alle prikkels die je overdag hebt opgedaan. Je spieren ontspannen en je lichaam maakt nieuwe cellen en afweerstoffen aan. Je geest komt tot rust, zodat je de informatie van de voorgaande dag kan verwerken. Voor de volgende dag ontstaat er weer ruimte om nieuwe kennis op te doen en emoties en prikkels te verwerken. Gemiddeld hebben volwassen 7,5 uur slaap per nacht nodig, maar dit is erg persoonsafhankelijk. Als je ’s ochtends makkelijk wakker wordt en weer fit genoeg bent om aan de dag te beginnen, heb je voldoende rust gehad.
Vier slaapfases
Wanneer je slaapt maak je meerdere slaapcyclussen mee, gemiddeld 3 tot 6 keer. Eén slaapcyclus duurt ongeveer 1,5 tot 2 uur. Tussen de slaapcyclussen word je onbewust kort wakker. Het is een korte check of de omgeving nog in orde is. Heb je bijvoorbeeld een volle blaas, is het te koud of lawaaierig, dan word je bewust wakker om dit op te lossen. Zo niet, dan ga je beginnen aan de volgende cyclus en heb je vaak niet eens door dat je wakker bent geworden. De slaapcyclus bestaat uit 4 slaapfases:
Oorzaken van slapeloosheid
Er wordt gesproken over slapeloosheid als je regelmatig slecht slaapt. Slapeloosheid is een slaapstoornis waarbij je bijvoorbeeld slecht inslaapt, ’s nachts vaak wakker wordt of vroeg ontwaakt, waardoor je overdag moe, slaperig en/of prikkelbaar bent. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Denk bijvoorbeeld aan:
- Piekeren door spanningen of zorgen. Bijvoorbeeld over je werk, relatie of thuissituatie. Door het gepieker kan je je onvoldoende ontspannen.
- Psychische klachten, zoals een depressie of angststoornis.
- Lichamelijke klachten, zoals pijn, benauwdheid of jeuk.
Slaapproblemen aanpakken
Slaapproblemen kunnen het dagelijks functioneren belemmeren. Het is daarom verstandig om een slaapprobleem zo snel mogelijk aan te pakken.
Tips voor een betere nachtrust:
- Zorg voor een dagritme door op een vast tijdstip op te staan en naar bed te gaan.
- Probeer gezond te eten. Vermijd in de avond producten met cafeïne en nicotine.
- Beweeg dagelijks minstens een half uur. Het liefst overdag in de buitenlucht voor voldoende daglicht.
- Zorg voor een frisse slaapkamer. De ideale temperatuur van je slaapkamer is tussen de 16 en 18 graden.
- Maak je slaapkamer comfortabel. Kan je het goed donker maken? Ligt je matras comfortabel?
- Vermijd een uur voor het slapen gaan schermen zoals de tv, computer of smartphone. Het blauwe licht van deze schermen breekt je natuurlijk slaaphormoon af, en zorgt ervoor dat het langer kan duren voordat je je moe voelt.
- Doe iets waar je ontspannen van wordt voor het slapen gaan. Denk bijvoorbeeld aan ontspanningsoefeningen, muziek luisteren of een boek lezen (niet op een scherm).
- Pieker je voor het slapen gaan? Schrijf in een notitieboekje je zorgen voor de volgende dag op. Dit kan helpen om beter te ontspannen voor het slapen gaan.
Ook praten met iemand in je omgeving over je slaapprobleem kan helpen. Dit kan met familie of vrienden, maar soms is er professionele hulp nodig. Liggen psychische klachten ten grondslag aan je slaapprobleem? Klik hier om meer te lezen over behandeling van psychische klachten bij impegno.
